In het voorjaar en de zomer worden kiemgroenten, ook wel cressen genoemd, ontzettend populair in de winkels. De kiemplantjes van tuinkers, alfalfa, taugé en gele mosterd vliegen over de toonbank als hete broodjes. Alleen zijn het geen hete broodjes, maar frisse groentjes. Goed, je snapt me wel. Ik raakte hier in het voorjaar heel enthousiast van. Lunch eten is voor mij altijd een ding. Ik werk liever door dan dat ik even stop om te eten. Maar, door mijn lunchmomenten zo smakelijk mogelijk te maken, en hier komt o.a. tuinkers om de hoek kijken, geniet ik steeds vaker van het nemen van een pauze om even te lunchen. Het zelf kweken van kiempgroenten is bovendien hartstikke duurzaam. Na heel afgelopen maand te hebben geëxperimenteerd met verschillende soorten kiempjes zoals tuinkers en andere groentjes, kan ik eindelijk mijn top tips delen voor deze schattige en frisse garneringen op jouw bord!
Hoe werken kiemplanten zoals tuinkers?
Tuinkers ken je vast nog van de basisschool. Piepkleine zaden werden in eierdozen met watjes of keukenpapier gezaaid. Na iedere pauze even kijken of er al iets uit de zaadjes kwam. En na een paar dozen helemaal verwonderd zijn als de tuinkers was uitgekomen. Dat was althans mijn enige ervaring met tuinkers en andere kiemgroenten. Toen ik aan dit project begon, was ik best nieuwsgierig naar hoe het zaaien van tuinkers nou precies werkte. Blijkbaar zit het zo:
“Een zaadje bestaat uit een kiempje, het kiemwit (lees voedsel voor het plantje), en de schil. Al het goede zit in het kiemwit. Het kiempje bevat de aanzet tot bladeren (pluimpje), de wortels (kiemwortel) en een beginnend stengeltje. Dus kort gezegd het voedsel in het zaadje moet voldoende zijn om een plantje te produceren totdat het zelfstandig kan leven door fotosynthese (groene bladeren) en het opzuigen van water en voeding via de wortels en de stengel.” – Remcoos Culiflowers
Als je zelf kiempjes zoals tuinkers gaat verbouwen, dan moet je het plantje goed in de gaten houden. Het ontkiemen van de plantjes is een natuurlijk proces wat afhankelijk is van het seizoen. Zeker in de zomer kan het ontkiemen heel snel gaan. Wacht je te lang, dan vormt zich al echt een bloem of plant en is het geen kiemplant meer. De voedingsstoffen van het kiemplantje die zo goed voor ons zijn, zijn niet meer zo geconcentreerd als de plant eenmaal begint te groeien.
Cressen en kiemgroenten
De benamingen cressen en kiemgroenten worden door elkaar gebruikt in Nederland. Zo is tuinkers bijvoorbeeld een cress terwijl alfalfa een kiemgroente is. Het verschil zit ‘m in het manier van verbouwen. Cressen worden in het donker en in de aarde verbouwt terwijl kiemgroenten in water worden verbouwd. Aangezien ik alles gewoon met dank aan water en zonlicht heb verbouwd, hodu ik het even op de benaming kiemgroenten.
Beginnen met het verbouwen van tuinkers
Omdat ik dus vanuit vroeger, en ook vanuit mijn pabo stages, nog steeds een actieve herinnering had aan het verbouwen van tuinkers ben ik daar gewoon begonnen. Ik bestelde een kiemschaal bij Dille & Kamille en bestelde meteen verschillende zaadjes mee. Alfalfa, tuinkers en een biologische salademix. Het opzetten van de kiemschaal was eenvoudig gedaan maar het vinden van een goede plek om hem neer te zetten was nog wel een uitdaging. Uiteindelijk kwam de kiemschaal dicht bij een raam op het noorden te staan. Er zou dus voldoende licht op komen zonder dat de felle zon constant op de kiempjes zou branden.
Wat moet je doen om tuinkers te laten ontkiemen?
Water. Water. En nog meer water! Het onhandigste dat je kunt doen als je bijvoorbeeld tuinkers zelf wilt verbouwen, is het uit het oog verliezen. Daarom checkte ik iedere ochtend tijdens het koken van de waterkoker in en checkte ik de kiemschaal nog eens voor het slapengaan. Heb ik even een slow living momentje nodig? Dan ga ik ze ook nog eens een keertje extra water geven. En ja hoor, ik moest telkens een beetje water erbij gooien. In eerste instantie deed ik dat met een sproeifles maar inmiddels heb ik geleerd dat niet handig is. Je kunt beter gewoon met een kannetje water in de schaal schenken. Het wordt immers toch door de wortels gebruikt en niet door de bladeren. Voor de rest laat je je kiemschaal dus gewoon in het licht staan. Je merkt binnen een dag al dat de zaadjes beginnen te ontkiemen en na 7 tot 10 dagen zijn de kiempjes lang genoeg om op te peuzelen. Ik gebruikte voor het afknippen gewoon een handwerkschaartje. Lekker handig!
De levenscyclus van een kiemplant
Het is dus zaak om vanwege het water een oogje in het zeil te houden. Maar, je moet er natuurlijk ook voor zorgen dat jouw kiemplanten niet te groot worden. Anders verlies je de voedingsstoffen die je graag binnen wilt krijgen. Bij 30+ graden is het trouwens belangrijk om niet alleen je tuinkers water te geven. Het is ook verstandig om het rekje van de kiemschaal af te halen en het schaaltje zelf grondig schoon te maken. Anders krijg je algvorming en dan zijn de kiempjes verpest. Zodra mijn tuinkers klaar was, knipte ik bij het maken van mijn lunch telkens een paar kiempjes af. Ik kon er een paar dagen van genieten en daarna begon het feest weer opnieuw. Kijk maar mee hoe dat eruit zag!
Gerechten maken met kiemgroenten
Ik gebruik mijn zelfverbouwde kiemgroenten voornamelijk voor op crackers en boterhammen. Maar, je kunt kiempjes natuurlijk ook als garnering op bijvoorbeeld salades en soepen kunnen gebruiken. Ieder soort kiemgroente heeft een ietsjes andere smaak maar over het algemeen zijn ze gewoon lekker kruidig. Heerlijk!
Welke soort kiemgroenten kies jij?
Afgelopen week probeerde ik voor het eerst de Salade Mix van Dille en Kamille. Dit mengsel van alfalfa, linzen, fenegriek en gele mosterd is lichtpittig en lekker fris. Met dit warme weer, (25+ graden) is het niet nodig om 2 weken te wachten. De kiempjes ontspringen nu na 3 dagen al! Oh ja, nog een handige tip. Maak je kiemschaal te vol met zaadjes! Dat had ik de eerste keer per ongeluk wel gedaan. De tuinkers kwam na een paar dagen m’n oren uit!
Ik ga vrolijk verder met mijn tuinkers avontuur en hoop dat ik jullie ook heb weten te inspireren om het ook eens een zetje te geven. Een zakje tuinkerszaadjes haal je voor minder dan €1 in huis en met wat wc papier en een bakje kom je een heel eind! Weet jij nog lekkere recepten met tuinkers of andere kiemgroeten? Laat het mij hieronder weten!
Charlie Dingelstad-Machiels
Deel deze post met jouw vrienden en familie!
Charlingual
Hoi, ik ben Charlie.
Mij zou je kunnen kennen van mijn Instagram pagina of de Online Handwerk Club die ik in het voorjaar van 2020 oprichtte. Ik ben altijd op zoek naar de mooie dingen in het leven en doe mijn best om op mijn eigen manier bewuste keuzes te maken. Dit zijn dan ook dingen waar ik over blog. Wist je dat je onder iedere blog een berichtje achter kunt laten? Ik ben altijd heel benieuwd naar wat jullie van de blogs denken, dus vooral doen!
Volg mij online
